Anksiyete

Anksiyete

Anksiyete gündelik dilde korku, kaygı, iç sıkıntısı ya da bunalma olarak ifade edilir. Bu duygular yanı sıra, anksiyeteli kişilerde evham ve vesvese olarak da adlandırılan olumsuz düşünceler ve kalp çarpıntısı, nefes daralması, göğüste ağrı gibi bedensel belirtiler de görülür.

Zaman zaman anksiyete duymak normal yaşamın parçasıdır ve anksiyete bizi tedbirli olmaya zorlar. Ancak anksiyete (kaygı) uzun (günler ve haftalar boyu) sürdüğünde ve şiddetli olduğunda normal yaşamı bozar ve tedavi gereksinimi duyulur.

Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

Anksiyetenin bedensel belirtileri kişide fiziksel sağlığına ilişkin bir bozukluk olduğu endişesi yaratabilir.

Anksiyetenin fiziksel belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Nefes darlığı
• Kalp çarpıntısı
• Tansiyonda ani yükselme ya da düşme
• Baş dönmesi
• Mide bulantısı
• Baş ağrısı ve diğer ağrılar
• Kas gerginliği
• Ellerde titreme
• Kusma
• Uykusuzluk ve gece ortasında uyanma
• Sık idrara çıkma

Ruhsal belirtiler ise;

• Ölüm korkusuna dek varan şiddette olabilen korku hali
• Kötü bir şey olacağı beklentisi
• Sakinleşememe
• Çabuk öfkelenmedir

Kişi yaşamsal önemde bir fiziksel hastalığı olmadığı konusunda tekrar tekrar güvence verilme gereksinimi duyar.

Anksiyete Bozukluklarının Nedenleri Nelerdir?

Anksiyete ya da kaygı bozuklukları hem düşünsel (kötü bir şey olacağı beklentisi), hem duygusal (korku) ve hem de bedensel (çarpıntı) bileşenlerden oluşur. Dolayısı ile biyolojik yatkınlık, çevreden ve yaşantılardan öğrenme, heyecanlanmaya eğilim yanısıra kişilerarası ilişkilerde sorunlar anksiyetenin nedenleri arasındadır. Özellikle ergenlik öncesi travmatik yaşantılar, disfonksiyonel bir ailede yetişme gibi olumsuz koşullar ileriki yaşamda anksiyete bozukluklarına yol açabilir.

Anksiyete Bozuklukları Nelerdir?

Panik Bozukluğu

En çok bilinen örnek panik bozukluğudur. Bu durumu bir anksiyete krizi olarak kabul edebiliriz. Bu atakların süresi birkaç dakikadan birkaç saate dek varabilen değişik uzunluklarda olabilir. Sık panik nöbeti geçirenler nöbetin yeniden geleceği endişesi ile beklenti anksiyetesi denilen duruma geçerler. Bu onları ataklar dışında da gergin hale getirir ve atakların gelmesini kolaylaştırır.

Agorafobi

Beklenti anksiyetesi yerleştiğinde agorafobi denilen anksiyete bozukluğu tabloya eklenir. Agorafobisi olan kişi yalnız başına kalmak istemez, asansör gibi dar ya da konser salonu ve otobüs gibi kalabalık yerlere girmekten kaçınır. Bunun nedeni olası bir anksiyete krizi sırasında yardım alamayacağı ve bulunduğu yerden çıkamayacağı kaygısıdır.

Yaygın Anksiyete

Anksiyete bozukluğunun bir diğer türü ise yaygın anksiyete olarak bilinir. Burada söz konusu olan anksiyete gün boyu devamlılık göstermektedir, ataklarla sınırlı değildir.

Fobiler

Bir başka anksiyete bozukluğu grubu ise fobiler olarak bilinir. Panik atağı ve yaygın anksiyetede olduğunun aksine fobi yaşayanlarda anksiyete sadece belirli durumlarla ilgili olarak ortaya çıkar. Örneğin özgül fobisi olanlar (kedi,köpek, uçak) ya da durumsal fobisi olanlar (yükseklik, açık alan), kan alınması ve enjeksiyondan korkanlar bunlar arasında sayılabilir. Sosyal fobi de durumsal korkulara bir örnek oluşturur. Bu tip kişiler yabancılarla karşılaştığında, restoranda yemek ya da toplantıya katılma, sahneye çıkma gibi durumlarda yanlış bir hareket yaparak zor duruma düşeceği korkusu yaşarlar. Aslında sosyal olmayı severler ancak tedirginlik yaşadıkları için bu gibi durumlardan kaçınabilirler. Sosyal ortamlardan kaçınma kişinin iş ve toplumsal yaşamında performansını düşürür.